|
Osman ArıoğluKapanış tasdikine tabi defterler ve yapılması gereken
Yeni Türk Ticaret Kanunu’na göre
kullanılmaya başlanılmadan önce tasdike tabi olan defterler olduğu gibi
bazı defterlerin kapanış tasdiki de zorunlu tutulmuştur. Öncelikle
genel olarak ticari defterler hangileridir ve bu defterlerden hangileri
açılış ve kapanışlarında tasdike tabidir, bunu belirtmekte yarar var. Ticari defterler denilince ilk akla gelenler bilanço esasına göre
defter tutanlar bakımından yevmiye defteri ve defteri kebirdir.
Bunların yanında yine bilanço esasına göre defter tutanlar bakımından
envanter defteri imalat işiyle uğraşanlar bakımından imalat defteri de
tutulması zorunlu olan ve ilk sırada sayılması gereken defterlerdir. Anonim şirketler bakımından bu defterlere ilave olarak; * Pay defteri, * Yönetim kurulu karar defteri, * Genel kurul toplantı ve müzakere defteri de tutulması zorunlu olan defterler olarak sayılmıştır. Limited şirketler bakımından yönetim kurulu karar defteri yerine doğal
olarak müdürler kurulu karar defteri geçmektedir. Ancak tek ortaklı
limited şirketlerde pay defteri müdürler kurulu karar defteri yerine de
kullanılabilecek. Elbette damga vergisini beyan usulüne göre ödeyen şirketler bakımından
damga vergisi defteri de tutulması zorunlu defterler arasına
girmektedir. Sayılan tüm bu defterler için açılış tasdiki genel prensip olarak
kullanılmaya başlanılacakları yılın öncesindeki son aydır. Bunun anlamı
hesap dönemi takvim yılı olan işletmeler açısından bu defterlerin
aralık ayı bitmeden açılış tasdiklerinin yapılması gerekmektedir. Aynı defterler yeterli sayfaları olmak kaydıyla takip eden hesap
dönemlerinde de kullanılabilirler. Bu durumda bu defterlerin takvim
yılının ilk ayı yani ocak ayı içerisinde tasdik ettirilmesi gerekir.
Buna ilişkin Ticaret Kanunu’nda özel bir hüküm bulunmamakla beraber
Vergi Usul Kanunu’nda bulunan özel hüküm bu şekildedir. Dolayısıyla
uygulamanın da bu şekilde yapılması gerekir. Bu defterlerden pay defteri ve genel kurul toplantı ve müzakere defteri
yeterli sayfaları olmak kaydıyla açılış tasdiki yapılmadan izleyen
hesap dönemlerinde de kullanılabilir. Kapanış tasdiki Sayılan defterlerden yalnızca yevmiye defteri ve yönetim kurulu karar
defteri kapanış tasdiki zorunlu olan defterler olarak sayılmıştır.
Kapanış tasdik zamanı olarak da izleyen yılın üçüncü ayı
belirlenmiştir. Ancak özellikle yevmiye defterinin kapanış tasdiki bakımından bu durum
ciddi bir zorluk yaratacak mahiyettedir. Özellikle kurumlar vergisi
beyannamesinin verilmesi gereken ayın da hesap dönemini izleyen dördüncü
ay olduğu düşünüldüğünde adeta şirketlere kayıtlarınızı mart ayı
içerisinde kapatın denilmesi gibi bir anlam taşımaktadır. Oysa önceden
yevmiye defterinin kapanış tasdiki haziran ayı sonuna kadar
yaptırılabiliyordu. Bu uygulama da artık oturmuş vaziyetteydi. Yeni TTK
sonrası oturmuş olan bu uygulamanın en azından yevmiye defteri kapanış
tasdiki bakımından yine haziran ayına kaydırılmasında büyük yarar
bulunmaktadır. Bu konuya ilişkin olarak Ticaret Kanunu’nu birinci
derecede yürütücü bakanlık olarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’ndan söz
konusu yasal değişikliğin yapılması için gerekli hazırlıkları
tamamlamalarını beklemekteyiz. Bu kapanış kayıtlarını yetiştirmek için
iki ayağı bir pabuca girmek gibi zor durumda kalacak olan meslek
mensuplarının bu işlemleri daha sıhhatli bir şekilde yapabilmeleri
bakımından da bir gerekliliktir.
OSMAN ARUOĞLU
İTO GAZTESİ |
|