Tüm
çalışanlar için aynı durum geçerli. Yıllık izinler genelde haziran
başından ağustos sonuna kadarki üç aylık dilimde kullanılır. Bu yıl
ramazanın on gün daha erkene (11 Ağustos) gelmesi ile popüler izin
dönemi yaklaşık iki aya düşecek. Çalışanların birçoğu 70 günlük sürede
(1 Haziran- 10 Ağustos) izin kullanmak isteyecek. Çünkü birçok çalışan
yıllık iznini veya tatilini ramazan ayına denk getirmek istemeyecek.
Hatta
okullar kapanmadan izne çıkamayan çalışanlar için bu süre daha da
kısalacak. Belli ki bu yaz, çalışanların birçoğunun izin talepleri
okulların kapanış tarihi ile (18 Haziran) ramazanın başlangıç tarihi (11
Ağustos) arasına sıkışacak ve bu da çalışanların izin talepleri
arasında çakışmalara neden olacak.
O
yüzden çalışanların izin taleplerini erkenden yaparak ve yöneticileri
ile izin tarihlerinde şimdiden mutabık kalarak bir nevi ‘erken
rezervasyon' yaptırmaları yerinde olacaktır. İşverenlerin de 18 Haziran -
10 Ağustos arası tarihlere gelebilecek yoğun talebi şimdiden öngörerek,
bu talepleri optimal olarak dağıtacak planlamayı bir an önce
sonuçlandırarak çalışanlarına duyurmaları olası tartışmaların önüne
geçecektir.
Yıllık
Ücretli İzin Yönetmeliği'ne (YÜİY) göre, işveren belirli tarihler arası
toplu izin de uygulayabilir. (Nisan başı ile ekim sonu arasında. YÜİY
Md. 10) Veya işyerinde yürütülen işlerin nitelik ve özelliklerine göre
önceden belirli tarihler arası için (Misal: 10 Haziran-10 Eylül) yıllık
izin taleplerinin karşılanacağını çalışanlarına duyurabilir. Çalışanlar
da bu süreler içinde kendisine uygun tarihi belirleyerek kişisel
talebini işverenine iletebilir.
İşin
devamlılığı açısından aynı tarihler içinde birlikte izne çıkmaması
gereken çalışanlar da olacaktır. İşveren bunların arasında kimin izne
çıkabileceğini; çalışanların işyerindeki kıdemi ve bir önceki yıl iznini
kullandığı tarihi de dikkate alarak belirler. (YÜİY Md. 8)
Hem çalışanlara hem işverenlere yıllık izin uygulamasıyla ilgili aşağıdaki hususları ayrıca hatırlatmakta yarar görüyoruz.
- Çalışanın kıdemine göre değişen yıllık izin süreleri:
İş
Kanunu'na (İ.K.) göre çalışanın işyerindeki kıdemi; 1-5 yıl ise 14 gün,
kıdemi 5-15 yıl arası ise 20 gün ve 15 yıldan fazla ise 26 gün yıllık
izin sürelerine hak kazanılıyor. (İ.K. Md. 53)
- 100'den fazla çalışanı olan işyerleri için izin kurulu zorunlu:
100'den fazla çalışanı olan işletmeler izin kurulu oluşturarak yıllık izin uygulamasını gerçekleştirmeli. (YÜİY Md. 15)
- İzin kullanma hakkından vazgeçilemez:
Yıllık ücretli izin kullanma hakkından çalışan kendisi de vazgeçemez (İ.K. Md. 53)
- İzin süresi bölünemez:
İş
Yasası'na göre izin süresi bölünemiyor. Bölünecek olsa bile tarafların
rızası ile bir bölümü on günden aşağı olamıyor. (İ.K. Md. 56)
- İzne çıkarken avans verme zorunluluğu:
İşveren,
yıllık ücretli iznini kullanan her çalışana, yıllık izin dönemine
ilişkin ücretini izne başlamasından önce peşin olarak ödemek veya avans
olarak vermek zorunda. (İ.K. Md. 57)
Çalışanlar bu yıl izne doyacaklar
2008
de bu yıla benzer "bol izinli" bir yıl olmuştu. Bu yıl ramazan
bayramının birinci günü perşembe (9 Eylül) gününe denk geliyor. Arife ve
hafta sonu ile beraber 4,5 gün ekstra tatil var yani. Kurban bayramında
ise çalışanlara çifte bayram var. Çünkü bayram tatili büyük ihtimalle 9
gün olacak. 15 Kasım Pazartesi arife, yani yarım gün resmi tatil.
Salıdan cumaya 4 gün bayram, yine resmi tatil. Yarım gün tatil olan
arife; muhtemelen hem kamuda hem özel sektörde tam güne çevrilecek.
Dolayısıyla Kurban Bayramı, öncesi ve sonrasındaki hafta sonları ile
birleşerek toplamda 9 gün kesintisiz hale gelebilecek.