|
Kanuna göre “analık” olarak ifade edilen doğum
süreci, 4/a (eski SSK) ve 4/b (eski Bağ-Kur) kapsamında hizmet gören
kadının veya sigortalı erkeğin sigortalı olmayan eşinin;
Kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık alan kadının veya kendi
çalışmalarından dolayı gelir veya aylık alan erkeğin sigortalı olmayan
eşinin, gebeliğinin başladığı tarihten itibaren doğumdan sonraki ilk
sekiz haftalık, çoğul gebelik halinde ise ilk on haftalık süreye kadar
olan gebelik ve analık haliyle ilgili rahatsızlık ve özürlülük
halleridir.
Belirtilen analık süreci içerisinde SGK tarafından çalışan kadınlara iki
çeşit yardım söz konusudur. Bu yardımlardan ilki; analık süresi
içerisinde analık sigortasından yararlanan sigortalıya iş göremediği bu
süreler için geçici iş göremezlik ödeneğinin ödenmesidir.
İkincisi ise; sigortalı kadına veya sigortalı olmayan karısının doğum
yapması nedeniyle sigortalı erkeğe her çocuk için yaşaması şartıyla bir
defaya mahsus emzirme ödeneğinin (süt parası) verilmesidir.
Emzirme ödeneği alma şartları
Sigortalı kadına veya sigortalı olmayan eşin doğum yapması nedeniyle
sigortalı erkeğe emzirme ödeneği ödenebilmesi için;
-4/a kapsamında çalışanlar için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120
gün sigortalılığın olması;
-4/b kapsamında çalışanlar için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120
gün sigortalılığın olması ve herhangi bir prim borcunun bulunmaması
gerekmektedir.
Görüldüğü üzere emzirme ödeneği sadece kadın sigortalılara değil,
sigortasız eşi doğum yapan erkek sigortalılara da ödenmektedir.
2012 yılında 89 TL olan emzirme ödeneği, 2013 yılı için 95 TL olarak
sigortalılara ödenmektedir.
Geçici iş göremezlik ödeneği
Analık süresi içinde iş göremeyen kadınlara geçici iş göremezlik ödeneği
adı altında bir ödeme yapılmaktadır. Bu ödeme tutarı, kadın
sigortalının doğum yaptığı tarihten önceki on iki aylık süre içerisinde
son üç ayının SGK’ya bildirilen kazançları dikkate alınarak hesaplanır.
Geçici iş göremezlik ödeneği 4/a kapsamında ve 4/b kapsamında (Anonim
şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara
bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve
donatma iştiraklerinin tüm ortakları hariç) çalışan sigortalılara
ödenmektedir.
Ödenek için gerekli koşul belirtilen çalışanların doğumdan önceki bir
yıl içinde en az 90 gün sigortalılıklarının olmasıdır. Bu şartı
sağlayanlara doğumdan önceki ve sonraki sekiz haftalık süre için (toplam
16 hafta) geçici iş göremezlik ödeneği verilir. Çoğul gebelik durumunda
ise doğumdan önceki sekiz haftalık süreye iki hafta daha ilave edilir
ve 18 hafta ödeme yapılır.
Analık ödeneğinde dikkat edilmesi gereken iki önemli husus
Bu hususları belirttikten sonra iki konuya değinmekte yarar var.
Birincisi, sigortalıların çalışamadıkları dönemde eksik ödenek
almamaları açısından, primlerinin SGK’ya aldıkları ücret üzerinden
bildiriminde yarar var. Örneğin net 2500 TL ücret alan bir çalışanın
sigorta primleri asgari ücret üzerinden bildiriliyorsa, doğum sonrası
alınacak ödenekte asgari ücret üzerinden hesaplanmaktadır.
İkinci hususta, belirtilen ödeneğin sigortalılara verilmesi için
doğumdan önceki bir yıl içinde 90 günlük prim koşulunun “sahte
sigortalılık” diye nitelendirilen usulle yerine getirilmesidir.
Yani hiç çalışmayan gebe bir kadının doğuma yakın bir sürede 90 gün
herhangi bir işyerinden sigortalı bildirilmesidir. Bu şekilde sigortalı
bildirimi yapılan kişiler otomatik olarak tespit edilmekte ve gerekli
incelemelerden sonra yapılacak tespit sonucu ağır yaptırımlar
uygulanmaktadır.
|
|